vrijdag 7 januari 2022

NATALJA GORBANEVSKAJA - Dwars op de harde wind


Zoals veel dichters overkwam die zich tegen het Sovjetsysteem verzetten, verloor Natalja Gorbanevskaja (1936-2013) haar vrijheid. Van 1970-1972 verbleef ze in een psychiatrische gevangenis, drie jaar later week ze naar Frankrijk uit. Haar poëzie verscheen ondertussen in kleine illegale oplagen (samizdat) en in het buitenland (tamizdat).
Vertaler Willem G. Weststeijn presenteert een aantal kenmerkende verzen in chronologische volgorde. Hij wist passende rijmen te vinden en compenseerde verlies daarvan met assonantie. Maarten Asscher schreef het nawoord. De bundel, met alleen de vertalingen, is bedoeld als kennismaking.
Gorbanevskaja schreef kort en compact, zodat haar beeldspraak optimaal overkomt. Thema’s zijn macht en onmacht, geluk en ellende. Haar motieven zijn vaak ontleend aan de natuur en de seizoenen: sneeuw, bloemen, vogels; symbolen kortom van de cirkelgang van het leven en vrijheid. De zegging is eenvoudig maar steeds indringend.



In de herfstsneeuw
een haag van kort gras,
ik zal mezelf verbranden
in een handvol sneeuw – tot as.



Dit werk groeit zeker nog door.





Geschreven in opdracht van NBD/Biblion, augustus 2021



www.alberthagenaars.nl


Zie ook:

Frozen Poets - Beelden, graven en andere sporen van dichters

Lange kritieken, gepubliceerd op De Verborgen Hoek

Nederlandstalige gedichten in Indonesische vertaling





.

EVA VAN MANEN - Hoe zijn we hier gekomen?


Een Corona-besmetting dwong Eva van Manen (1989, Amsterdam), ook actief als songwriter en componist, tot een ziekbed van enkele maanden. Ze zwolg in herinneringen, met name aan haar verblijf in Egypte tijdens de Arabische lente, volgde het nieuws, maakte aantekeningen over haar fysieke en mentale toestand en assembleerde dit alles tot poëzie.
De werkwijze bepaalde ook de originele vorm: 3 delen met elk ‘drumbeats’ genoemde teksten die wel verhalend zijn maar tegelijk zo sterk associatief versplinterd dat de suggestie, één van de sterkste punten, er door alle kieren en gaten uit naar boven komt. Interpunctie ontbreekt:



paniek houdt vrouw-zijn en het patriarchaat bij elkaar
het potlood in een stemhokje
zwijgen en angst vingers wijzen.



Duidelijk is dat het virus symbool staat voor algemener onbehagen, boeiend de manier waarop Van Manen contrasten uitwerkt tussen o.a. man en vrouw, samenleving en individu, macht en onmacht, ideaal en realiteit. Hier en daar is tekst zwart gemaakt, wat extra nieuwsgierig maakt. Deze gedichten zijn opmerkelijk, actueel en redelijk toegankelijk.





Geschreven in opdracht van NBD/Biblion, augustus 2021



www.alberthagenaars.nl


Zie ook:

Frozen Poets - Beelden, graven en andere sporen van dichters

Lange kritieken, gepubliceerd op De Verborgen Hoek

Nederlandstalige gedichten in Indonesische vertaling