zaterdag 19 april 2014

WILLEM GLAUDEMANS - Veelkleurig wit



Ver van de poëzierenbaan, van het poëticaal discours ook, bouwt Willem Glaudemans (1954, Den Bosch) aan een oeuvre waarvan elk gedicht zich meteen inhoudelijk onderscheidt. Gevoed door zijn kennis van tal van religieuze en esoterische geschriften (hij vertaalde o.a. de 'Nag Hammadi' teksten) past hij met wisselend succes diverse daaraan ontleende principes in zijn verzen toe. 'Veelkleurig wit', deze titel geeft zijn streven naar eenheid in verscheidenheid al aan, is Glaudemans’ derde bundel en met 130 pagina’s meteen de dikste. Niet voor niets verscheen hij bij Tattwa, gespecialiseerd in spirituele boeken. Het Sanskrietwoord tattva betekent o.a. elementaire waarheid. Het boek kent een symbolisch geladen compositie van negen afdelingen plus een vooraf en achteraf. In de derde en zevende speelt een verzelfstandigd, soms gepersonifieerd Niets, de hoofdrol. Ook andere ontkenningswoorden zijn actief. Dat uitgangspunt leidt tot fascinerende regels met veel contrasten die dat, afhankelijk van de leeshouding, niet hoeven te zijn, die zelfs samen kunnen vallen. Andere delen verwijzen vooral naar plaatsen (Ierland, Troje), beroepen (chauffeur, heelmeester, profeet, alchemist) en culturen. Zelfs waar Glaudemans’ verzen aan poëtische slagkracht inboeten, blijven nog altijd boeiende gedachten overeind. Het slotgedicht is een oude tekst, nog uit zijn studententijd. Het past zo goed hier dat het als een sluitsteen kan fungeren.
Ik kies echter een ander vers, meer representatief, om deze korte bespreking af te sluiten:



GEGEVENS VOOR EEN (SYMBOLISTISCH?) GEDICHT

morta is in het Bretonse frans
wat bogwood in het Ierse engels is,
in de nederlandse veenkolonie is er
het woord kienhout
voor het fossiele diepzwarte hout
dat met turf is samengeperst
net niet versteend, donker hard onbrandbaar
(in oude Ierse cottages als latei boven de haard gebruikt)
en niet door mensenhand meer te kerven
als het eenmaal door tufstekers is blootgelegd
uit de donkere zompige grond,
alleen in het natte veen is het, van vocht verzadigd,
te bewerken, waarna het zich in die vorm
terugtrekt in zijn onwrikbare tijdloosheid
maar waarvan dit nu het symbool is?
(inzendingen graag naar onderstaand adres)

ingezonden door
Seamus Heaney; het veenlijk van mijn vader
T.S. Eliot: bomen uit braakland in april
H.H. ter Balkt: weet niet, cement misschien?
Wallace Stevens: stille wereld die harde woorden maakt







Geschreven in opdracht van NBD/Biblion, november 2013
Uitgeverij: Tattwa


www.alberthagenaars.nl